आधार देणारा माणूस : दिपक करंजीकर

नुकताच मुंबईत आलो होतो. डहाणूकरमध्ये अकरावीसाठी प्रवेश घेतला. कमवून शिकावं लागणार, हे घरातून न सांगताच कळलं होतं. कारण शिकवण्याची घरच्यांची परिस्थिती नव्हती. अशात मुंबईला आल्यावर सर्वात पहिलं काम केलं ते पेपरलाईन टाकण्याचं. त्यावेळी पार्ल्यातील संत जनाबाई रोडवरील इमारतींमध्ये पेपर टाकत असे. शिवाय याच रस्त्यावरील पार्ले निमेश सोसायटीसमोरील जी. के. जाधव नावाच्या भल्या गृहस्थाच्या पेपर स्टॉलवर पेपर विकण्यासाठी दुपारी 11 पर्यंत बसत असे. त्यावेळी पेपर वाचण्याची सवय लागली. डहाणूकरमध्ये नाट्यमंडळात सक्रीय असल्याने लोकसत्ता-मटामधील नाटकांच्या जाहिराती पाहून नवं नाटक आल्यावर ते आवर्जून पाहणं, हे ठरलेलं असायचं.

काही दिवसांनी एक व्यक्ती पेपर स्टॉलवर इंडियन एक्स्प्रेस घेण्यासाठी आली. या व्यक्तीला कुठंतरी पाहिल्यासारखं वाटलं. नंतर ते दिपक करंजीकर असल्याचं लक्षात आलं. ‘गांधी विरुद्ध सावरकर’, ‘प्रेमाच्या गावा जावे’ या आपण पाहिलेल्या नाटकातील कलाकार. दिपक सर पेपर घ्यायला आले की, त्यांच्यासोबत नेहमी बोलणं व्हायचं. मी शिकतोय, मला वाचनाची आवड आहे, मला नाटकांची आवड आहे हे सर्व त्यांना कळल्यावर ते माझ्याशी आणखी आपुलकीने बोलू लागले. अगदी पेपरस्टॉलवरुन घरी चहा प्यायला बोलवत असत आणि विविध विषयांवर गप्पा मारत असत.

कितीही मेहनत करावी लागली तरी बेहत्तर पण शिक्षण सोडू नको, काही गरज लागल्यास बिनदिक्कीतपणे घरी ये आणि माग, असे सांगणारे दिपक सर माझ्यासाठी त्यावेळी एकप्रकारे आधारस्तंभ होते आणि आजही आहेत. नाटकांच्या प्रयोगानिमित्ताने बाहेर जात असत. मात्र, जेव्हा कधी पेपर घेण्यासाठी येत असत, तेव्हा माझ्याशी वेगवेगळ्या विषयांवर चर्चा करत असत. एवढा मोठा कलाकार आपल्याशी बोलतो, याचं खूप बरं वाटायचं. आजूबाजूने जाणारे लोक माझ्याकडे पाहत बसायची. मराठी नाट्यपरिषदेचे कार्यवाह-सिने-नाट्य अभिनेता आपल्याशी बोलतो, हे खूप काही वाटायचं.

मुंबईत आल्यावर दिपक सर अशी व्यक्ती होती, ज्यांनी शिक्षणासाठी मानसिक आधार दिला. ज्या काळात शिक्षण सोडून आता फक्त काम करावं, असा विचार मनात येत होता, त्यावेळी दिपक सरांनी मला समजावून शिक्षण पूर्ण करण्यास सांगितलं.

पुढे अर्थक्रांती प्रतिष्ठानच्या मुंबई ऑफिससोबत काम करण्यासाठी त्यांनी माझी निवड केली. मग त्यांच्याशी नेहमी बोलणं व्हायचं. अगदी घरातला एक असे ते माझ्याशी वागायचे आणि आजही तसेच वागतात.

आजही कधी पदोन्नती झाली, स्पर्धा जिंकलो, लेख छापून आला की त्यांना आवर्जून मेसेज करतो, मग रिप्लाय म्हणून दिपक सरांचा एक नेहमीचा मेसेज येतो, तो मेसेज खूप प्रेरणादायी असतो. तो म्हणजे ‘नामदेवा, मोठा हो. अभिमान वाटतो तुझा.’

कलाकार म्हणून हा माणूस ग्रेट आहेच, पण माणूस म्हणूनही. अगदी डाऊन टू अर्थ. आजही एबीपी माझाच्या ऑफिसमध्ये कधी 'माझा विशेष'च्या चर्चेसाठी आले, तरी माझ्या डेस्ककडे आवर्जून येतात. मी नसलो, तर माझी चौकशी करतात. भारी वाटतं. 'आपली माणसं' अशीच असतात.

आज दिपक सरांचा वाढदिवस... सर वाढदिवसाच्या खूप खूप शुभेच्छा!