राहुल गांधी, वैयक्तिक टीका, संस्कार वगैरे

आजी आणि बापाची हत्या झाली. दोन्ही हत्येची कारणं वैयक्तिक नव्हती, तर या देशाशी संबंधित होती. आजी आणि बापाची हत्या झाल्यानंतर अर्थातच सुरक्षेचं कवच अधिक कडक केलं जाणार होतं. तसं झालंही. कधी नाव बदलून शिक्षण, तर कधी नाव बदलून नोकरी. स्वत:ची खरी ओळख सांगणं सुद्धा जीवाला धोका होता. स्वत:ची ओळख न सांगता जगणं, हे किती भयानक आहे! इमॅजिन करवत नाही.

राहुल गांधी असेच जगले. लोकांमध्ये बिनदिक्कीतपणे मिसळता येत नव्हतं किंवा कुठेही ख-या ओळखीने जाता येत नव्हतं. बरं या सर्व गोष्टी तुमच्या-आमच्यामुळेच. कारण त्यांच्या जीवाला भीती असण्याची कारणं वैयक्तिक नव्हती, तर या देशाशी संबंधित होती. कदाचित लहानपणापासून सर्वसाधारण मुलांसारखं मुक्तपणे बागडायला मिळालं नाही म्हणून किंवा अत्यंत संवेदनशील स्थितीत जीवन जगल्याने असेल, राहुलना तळागाळात पोहोचता आलं नाही. म्हणून अनेकदा भाषणात-वागण्यात कृत्रिमपणा जाणवतो. पण त्यामागील भावना खरी वाटते. हे राहुल गांधी या व्यक्तीबद्दल बोलतोय. काँग्रेस पक्षाबद्दल नाही.

जीवाला असलेला धोका आजही कमी झालेला नाही. आजही 'आपरेशन ब्ल्यू स्टार'ची भीती कमी झालेली नाही. अशा एकंदरीत भयावह वातावरणात जगणं, हे तुम्ही आम्ही फक्त इमॅजिन करु शकतो. किंवा तेही नाही.

एवढं सारं सांगण्याचा मुद्दा असाय की, उठता-बसता त्यांची खिल्ली उडवणं, राहुल गांधींची 'विनोदी' अशी इमेज तयार करुन ते पसरवणं, यामागे राजकीय हेतू आहे, हे लपून राहिलेलं नाही. मात्र, वैयक्तिक टीका करणा-यांकडे दुर्लक्ष करत राहुल वाटचाल करतायेत. वैयक्तिक टीकांवर ते बोलणंही टाळतात. कारण त्यांच्या दृष्टीने देशाचे प्रश्न महत्त्वाचे असतात. 'कुजक्या मेंदूच्या' लोकांच्या वैयक्तिक टीकेला ते अजिबात महत्त्व देत नाहीत. बरं हे मी नाही, तर तेही अनेकदा सांगतात.

संस्काराची टिमकी मिरवणारे जेव्हा राहुल यांच्यावर दर्जाहीन टीका करतात, तेव्हा हसूच येतं. कारण एकीकडे संस्कृती मिरवायची अन् दुसरीकडे 'खरी संस्कृती' दाखवायची.

जर तुम्हाला राहुल यांची संस्कृती काय आहे, हे पाहायचं असेल तर सहा दिवसांपूर्वीची उत्तर प्रदेशातील सभा आठवा. राहुल भाषणाला उभे राहिले आणि काँग्रेस कार्यकर्ते ओरडू लागले, 'मोदी मुर्दाबाद..मोदी मुर्दाबाद'. राहुल भाषणाच्या सुरुवातीलाच थांबले, 'मोदी मुर्दाबाद' घोषणा देणा-यांकडे रागाने पाहिलं अन् खडसावलं, "ये नारे बंद किजीए I हम काँग्रेस के हैं I हमारी संस्कार में ये नहीं है I हमारी लढाई विचार की है, विचार से ही लढेंगे I".

हे उदाहरण सांगण्याचं कारण असं की, संस्कार मिरवणं वेगळी गोष्ट आहे अन् ते आचरणात आणणं वेगळी गोष्ट आहे.

असो. हे सारं सविस्तर लिहिण्याचं निमित्त असं की, एका फेसबुक मित्राने खालील फोटो शेअर करुन राहुल गांधींची खिल्ली उडवली. तसं खूप जण उडवतात. कारण तो त्यांच्या संस्काराचा भाग असतो. बरं खिल्ली उडवण्यालाही आक्षेप नाही. मात्र, वैयक्तिक पातळीवरची नसावी. एवढंच. कारण राहुल ज्या घराशी नातं सांगतात, त्या घराने देशाला नक्कीच महत्त्वाचं योगदान दिलंय. बाकी बोफोर्स, आणीबाणी, हेराॅल्ड, वेस्टलँड या थेट गांधी घराण्याशी संबंधित प्रकरणांवर मलाही आक्षेप आहेतच. पण म्हणून योगदान काहीच नाही असं म्हणणं आणि नेहरु-गांधी घराण्यावर सरसकट वैयक्तिक टीका करणं, हे योग्य नाही, असं प्रामाणिकपणे वाटतं.

(ता.क. : मागे शरद पवार यांच्यावर नोटाबंदीनंतर लिहिलं होतं. तेव्हा मला 'राष्ट्रवादी'चं लेबल लागलं होतं. आता 'काँग्रेस'चं लागेल, याची खात्री आहे. उद्या मोदींवर लिहिलं की 'भक्त' म्हटलं जाईल, याचीही खात्रीय. पण असो. मी लिहितच राहणार, जे योग्य वाटेल ते.)