सायकल: एक सोबती

कधी-कधी माणसांसोबत काही निर्जीव गोष्टीही आपल्या आयुष्यात महत्त्वाचं स्थान निर्माण करतात. त्यांचं आपल्या आयुष्यातील महत्त्व मोलाचं असतं. किंबहुना अनेकदा आपल्या चढ-उतारात त्यांची मोलाची साथ असते. पण आपण कधीच त्या निर्जीव वस्तूंचे आभार मानत नाही. माझ्याही आयुष्यात अत्यंत महत्त्व असणारी एक गोष्ट म्हणजे- सायकल.

सकाळी पेपरलाईन टाकण्यासाठी पेपरलाईनचा मालक म्हणजेच सुभाष दादा आणि मी, दोघांनी मिळून ही सेकंड हँड सायकल विकत घेतली होती. पार्ल्यातील महिला संघ शाळेजवळील जाफर भाईकडून. सकाळी साडेचारला उठून मला वाऱ्याच्या वेगाने काम करायला या सायकलने शिकवलं. पावसातूनही या सायकलने कधी अर्ध्या रस्त्यात धोका दिला नाही. कधी सायकल पंक्चर झाली तर चालत पेपरलाईन टाकायचो, मात्र एखादा दिवस वगळता कुणा दुसऱ्याची सायकल घेतलेली आठवत नाही.

पेपरलाईनच्या पगारातून मी पहिला कॅमेरा मोबाईल घेतला, अनेक पुस्तकं खरेदी केली. वेळोवेळी वरखर्चाचे पैसेही पेपरलाईनमधून सुटत असत. आणि या साऱ्यामध्ये या सायकलचा मोठा वाटा आहे. वेगात सायकल चालवून पेपर टाकायचो. कारण तिथून कॉलेजला वेळेवर पोहोचावं लागायचं. अनेकदा रिक्षाशी शर्यत लावायचो.. कधीही सायकलने दगा दिला नाही. सायकल कधी स्लिपही झाली नाही.

आम्हा पेपर टाकणाऱ्या मुलांमध्ये 'जाग्यास ब्रेक लागणारी सायकल' म्हणून बऱ्यापैकी प्रचलित होती माझी सायकल.

विशेष म्हणजे सायकलवरुन एकदाही पडलो नाही. मात्र, कुठे सायकल ठोकली किंवा टायर मुद्दामहून कुणी पंक्चर केला तर मग तिला गॅरेजमध्ये न्यावं लागायचं. कामावरुन घरी गेल्यावर, अनेकदा सुभाषला मजेनं म्हणायचो, आज सायकलला डॉक्टरकडे न्यायचं आहे. सायकल म्हणजे नात्यातील वाटायची.

आता दहिसरला राहायला आलोय. सायकल पार्ल्यालाच आहे. पेपरलाईन मालकाकडे. आता कुणी दुसरा मुलगा ही सायकल चालवत असेल... ती निर्जीव सायकल असली, तरी कायम आठवणीत राहील. खरंच माणसांइतकंच कितीतरी निर्जीव गोष्टी आपल्याला नकळतपणे सोबत देत असतात. मदत करत असतात.

आज मोबाईलमधील नको असलेले फोटो डिलिट करताना हा फोटो दिसला आणि सायकलसोबतच्या आठवणींना उजाळा मिळाला. साला हे फोटो पण किती किती आठवणी, क्षण बंदिस्त करुन ठेवतात नै?