शिवसेनेचा दसरा मेळावा आता हसरा मेळावा झालाय. सातत्याने काही दशके हा मेळावा घेतल्याने सेनेचा तो एक नियमित कार्यक्रम असला, तरी कधीकाळी सेनेचे राजकीय प्रतीक होते. आता त्याचे महत्त्व तितकेसे उरले नाही. अर्थात याला कारणीभूत उद्धव ठाकरेंचे तकलादू नेतृत्व हेच आहे. कारण त्यांच्या दुटप्पी धोरणांनी मेळाव्याची, भाषणांची पत पार धुळीस मिळवलीय. त्यामुळे दसरा मेळाव्याचे तसे आकर्षण कट्टर वगैरे म्हणवणाऱ्या शिवसैनिकांच्या पलिकडे आता फारसे उरले नाही.
पूर्वी सेनेच्या दसरा मेळाव्यातून घोषणा व्हायच्या. दसरा मेळाव्यातून बाळासाहेब ठाकरे शिवसैनिकांना विशिष्ट कार्यक्रम द्यायचे. पुढे ते अवलंबले जायचे. पक्षाची भूमिका जाहीर व्हायची. वगैरे वगैरे. त्यामुळे दसरा मेळाव्यात एक्स्क्लुझिव्हनेस होता. पर्यायाने या मेळाव्याची राजकीय विश्लेषक आणि माध्यमांमध्ये उत्सुकता असायची. आता प्रत्येक मुद्द्यावर सेनेच्या कोलांटीउड्या इतक्या वाढल्यात की, दसरा मेळाव्यातून जाहीर केलेली भूमिका दिवाळीपर्यंत तरी कायम राहील का, असा प्रश्न पडावा इतकी भयंकर अविश्वासार्हता सेनेच्या नावे गोळा झालीय.
आता कालच्या दसरा मेळाव्यावर येऊ. नेहमीप्रमाणे रटाळ आणि तेच तेच बोलून उद्धव ठाकरे यांनी आपले भाषण आटोपते घेतले. उगाच मोठमोठे आक्रमक शब्द वापरुन समोरील श्रोत्यांना भूलवत राहायचे हे ठाकरे घराण्याचे (आमचे वैचारिक बाप प्रबोधनकार यांना वगळून.) कसब आहे. त्यामुळे उद्धव ठाकरेंच्या कालच्या भाषणात सुद्धा वेगळे काही गवसले नाही. एक गोष्ट फक्त वेगळी घडली, ती म्हणजे उद्धव ठाकरे २५ नोव्हेंबर रोजी स्वतः अयोध्येत जाऊन मंदिर कधी बांधणार हा प्रश्न विचारणार आहेत.
राज्यात सध्या दुष्काळी स्थिती आहे, अनेक ठिकाणी आतापासूनच टँकर सुरु झालेत, मेळघाटात कुपोषणामुळे गेल्या वर्षभरात मृत्यूचे प्रमाण वाढले आहे, तसे परवाच हायकोर्टात सांगण्यात आले, अनेक असंघटित कामगार आपल्या मागण्या घेऊन आझाद मैदानात दिवस दिवस उपाशी बसलेले असतात इत्यादी नाना समस्या राज्यासमोर आ वासून उभ्या असताना उद्धव ठाकरे नामक नेत्याला, जो महाराष्ट्रातील ५० वर्षे जुना पक्ष चालवतो, त्याला कोणता प्रश्न मोठा वाटावा? - तर अयोध्येत राम मंदिर कधी बांधणार?
उद्धव ठाकरे हे काही लोकनेते नाहीत. त्यांचा शहरी जनतेशी वगळता, खेड्या-पाड्यातील जनतेशी फारसा संबंध नाही. त्यामुळे जमिनीत पावसाविना पडलेल्या भेगांचा अर्थ त्यांच्या गावी नाही. पावसाळ्यापूर्वी मुंबईतील गटारांची पाहणी करणे, इथवर त्यांच्या जनतेच्या काळजीची मर्यादा गोठलेली आहे. आणि त्यामुळेच राज्यातली जनता नाना समस्यांना तोंड देत असताना, हे उद्धव ठाकरे राम मंदिर बांधण्यासाठी आग्रही राहतात. जनतेशी नाळ तुटल्यावर वेगळे काही अपेक्षित नसते म्हणा.
आता तुम्ही म्हणाल, मग जनता शिवसेनेला इतकी मते का देते. तर यावर माझे काही विश्लेषण आहे. शहरातील जनता यांच्या भावनिक भूलथापांना भुलते आणि ग्रामीण भागात त्या त्या भागातील स्थानिक आमदार काम करतात म्हणून यांना मते मिळतात. अन्यथा राम मंदिर किंवा हिंदुत्व वगैरे मुद्द्यांवर सेनेले ग्रामीण भागात कुणीच (कुणीच ऐवजी कुत्रे असे म्हणायचे होते, पण तो संबंधित प्राण्याचा अपमान ठरेल. असो.) विचारणार नाही. म्हणून तर इतकी वर्षे हे सत्तेपासून दूर राहिले. असो.
सत्तेत राहून, सत्तेची चव चाखून, सत्तेची फळे खाऊन, पुन्हा त्याच ताटात मुतायची पद्धत आताच्या सेनेची आहे. काल दसरा मेळाव्यात तर सेनेचे रामदास कदम म्हणाले की, मंत्रालयातील कचरा शिवसेना काढून टाकेल आणि भगवा फडकवेल. मुळात रामदास कदम यांची मेंटल लेव्हल जगजाहीर आहे. पण तरी, हे स्वतःलाच कचरा म्हणतात, इतकी बुद्धी नसावी? असो. आताचा मुद्दा राम मंदिराचा आहे.
राम मंदिराची इतकीच कणव या उद्धव ठाकरेंना आहे, तर केंद्रातून - राज्यातून सत्तेतून बाहेर का पडत नाहीत? सत्तेत पण राहायचे आणि सत्तेला प्रश्न विचारायचे, असले उपटसुंभ धंदे हे लोक बंद का करत नाहीत? बरं, यांचे सगळे प्रश्न सत्तेला असतात, ज्या सत्तेत हे लोक पण असतात. च्यायला त्या टॉम अँड जेरीमध्ये जेवढे लॉजिक असते, तेवढे सेनेच्या भूमिकांना पण नाहीय.
हा झाला सेनेचा मुद्दा. आता जरा लोकांच्या अंगाने विचार करु. आपण गृहीत धरु की, उद्धव ठाकरेंच्या अयोध्येत जाण्याने राम मंदिर उभारणीस सुरुवात होईल. मात्र त्याने आपल्या पोटाचा प्रश्न सुटणार आहे का, राज्यातली पाणी टंचाई मिटणार आहे का, कुपोषण संपणार आहे का, शिक्षण मिळणार आहे का, आरोग्याच्या सुविधा मिळणार आहेत का? अर्थात, याचे उत्तर कुणीही शहाणा (शिवसैनिक सोडून) माणूस 'नाही' असेच देईल. मग या मुर्खांच्या नादाला लागून आपल्या आयुष्याचे तीनतेरा का वाजवून घ्यायचे?
उद्धव ठाकरे अयोध्येत जातील, तिथे त्यांना हाय-सेक्युरिटी असेल. असे होऊ नये, पण तिथे काही झाले तर त्याची जबाबदारी कुणाची? बाबरी विध्वंस या देशाने पाहिला आहे. त्यानंतर झालेल्या दंगली या देशाने पहिल्या आहेत. त्यात कित्येक निरपराध चिरडले गेले, मारले गेले. हे आपल्याला पुन्हा हवे आहे का? पुन्हा धार्मिक तेढ हवा आहे का? आपल्याला आपला जीव गमवायचा आहे का? याचा विचार आपण करायला हवा.
उद्धव ठाकरेंना काही होणार नाही. किंवा त्यांचा मुलाला सुद्धा. मुलगा तर मरीन ड्राईव्हवर एसी टॉयलेट बांधणे, वर्सोवा बीचवर तोंडाला फडके बाधून साफसफाई करणे यापलीकडे जात नाही. असले हे ठाकरे इतर बहुजन वर्गाला पुन्हा अयोध्येच्या माध्यमातून धंद्याला लावतील. यांच्या घरचे काही जात नाही. ज्यांचे जाते, त्यांनी याकडे गांभीर्याने बघायला हवे आणि ठरवायला हवे. राम मंदिराने आपले पोट भरणार नाही. आपल्या जगण्याचे मुद्दे वेगळे आहेत, प्रश्न वेगळे आहेत, हे आपण समजून घेतले पाहिजे. उद्धव ठाकरेंच्या नादाला लागून काडीचा फायदा नाही.
दोस्तांनो, रामाला माना किंवा बाबरीचा आदर करा किंवा आणखी काही. पण या धार्मिक भावना मनात असू द्या. देव-धर्माने उंबरठा ओलांडला की, जीव जातो. हे आपण दहीहंडीत पडून मेलेल्या, गणपतीत बुडून मेलेल्या आणि दसऱ्यात ट्रेन खाली चिरडून मेलेल्या घटनांवरून समजून घेतले पाहिजे. आणि आपण आपला देव-धर्म घरात ठेवू इच्छित असताना, उद्धव ठाकरे यांच्यासारखे नेते उंबरठ्याच्या बाहेर आणण्यासाठी उद्युक्त करतात. कारण त्यांच्या घरचे कुणी मरत नसते, मारतो तो तुमच्या - आमच्या घरातील निष्पाप जीव.
नामदेव अंजना | www.namdevanjana.com
